“Zeit”: Θέμα χρόνου το "ατύχημα" στο Αιγαίο.

Μια από τις πιο έγκυρες και πιο έγκριτες γερμανικές εφημερίδες με άριστη πληροφόρηση, η “Zeit”, έχει σήμερα (27.05.17) ως πρωτοσέλιδο: «Ελλάδα και Τουρκία- Επικίνδυνες Προκλήσεις». Η εφημερίδα αναφέρεται στις λεγόμενες «Dogfights» (αγγλ. Σκυλοκαβγάδες ή μάχες μέχρι θανάτου) αερομαχίες, οι οποίες, έχουν πολλαπλασιαστεί επικίνδυνα και έχουν πάρει σχεδόν τη μορφή αληθινών αερομαχιών. Σύμφωνα με την εφημερίδα, παίρνοντας υπόψη τη σωματική και ψυχική καταπόνηση των πιλότων και των δύο πλευρών, είναι θέμα χρόνου να συμβεί αυτό που οι Γάλλοι αποκαλούν «derapage-ένα λάθος, μια παρέκκλιση ή απώλεια ελέγχου».

Η ιστορία είναι γεμάτη με «derapage, λάθη, παρεκκλίσεις ή απώλειες ελέγχου» και η εποχή μας είναι «ιδανική» για κάτι τέτοιο και ευνοϊκή ακόμη και στο εσωτερικό της χώρας μας. Το 1914, λίγο πριν την κήρυξη του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου περιέγραφε ένας γερμανός τα συναισθήματα του πλήθους στο Βερολίνο: «κανείς δεν ήξερε το διπλανό του, αλλά όλοι διακατεχόμασταν από το ίδιο έντονο πάθος: πόλεμος και πάλι πόλεμος και ένα αίσθημα συναδέλφωσης»! .Κάπως έτσι ένιωσαν και πολλοί Έλληνες τον Οκτωβρη του 1940. Όταν η αβεβαιότητα και η ανασφάλεια κάνουν την απόγνωση να βρει πάτο, η οποιαδήποτε «λύση», είναι για τον απεγνωσμένο, καλύτερη από τη «μη λύση».

Την ίδια ώρα ο ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών Σάμεχ Σούκρι σε συνέντευξή που παραχώρησε, στο περιθώριο της 2ης Διάσκεψης για τη Σταθερότητα και την Ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο, που πραγματοποιήθηκε στη Ρόδο, διεμήνυσε ότι σύντομα θα λυθεί το θέμα της οριοθέτησης της ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου .
 Βεβαία εδώ πρέπει να διευκρινιστεί  ότι εάν γίνει τμηματική ρύθμιση των θαλασσίων ζωνών (υφαλοκρηπίδα, Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη) στην Ανατολική Μεσόγειο μόνο μεταξύ τριών ή τεσσάρων κρατών (Ελλάδας, Αιγύπτου, Κύπρου, Ισραήλ), δε θα είναι λειτουργική αλλά η ρύθμιση πρέπει να είναι συνολική.
Αυτό δεν σημαίνει ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να προχωρήσει σε οριοθέτηση της ΑΟΖ της με την Αίγυπτο, το αντίθετο μάλιστα επιβάλλεται, αλλά η αδυναμία εξεύρεσης λύσης με την Τουρκία προκαλεί προβλήματα.
Έτσι το επιθυμητό και ιδανικό είναι για να υπάρξει απροβλημάτιστη αξιοποίηση τν ΑΟΖ είναι όλες οι χώρες της περιοχής (Τουρκία, Ελλάδα, Κύπρος, Συρία, Λίβανος, Ισραήλ, Αίγυπτος Λιβύη και Ιταλία) να συμφωνήσουν.
Το πρόβλημα για την Ελλάδα, σε αυτή τη ρύθμιση των θαλασσίων ζωνών, είναι να συμπεριληφθεί και το νησιωτικό συμπλέγματα του ΚΑΣΤΕΛΟΡΙΖΟΥ, ως τμήμα της ελληνικής ΑΟΖ.
Αλλά για το θέμα αυτό, θα πρέπει να υπάρξει καταρχήν συμφωνία της Ελλάδας με την Τουρκία, που δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση.
 Στη νέα Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας (του 1982) αναφέρεται ρητά στο άρθρο 121, ότι όλα τα νησιά που κατοικούνται, δηλαδή που έχουν οικονομική ζωή, διαθέτουν ΑΟΖ και ότι η ΑΟΖ ενός νησιού καθορίζεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που καθορίζεται και για τις ηπειρωτικές περιοχές. Άρα, σύμφωνα με το Δίκαιο για την Σύμβαση της Θάλασσας (Montego Bay, 1982), το ΚΑΣΤΕΛΟΡΙΖΟ έχει ΑΟΖ.
Στην  περίπτωση όμως του Καστελόριζου, η Άγκυρα  ισχυρίζεται ότι «δεν είναι δυνατόν ένα τόσο μικρό νησί μπροστά από τις τουρκικές ακτές, να έχει ένα τόσο μεγάλο κομμάτι υφαλοκρηπίδας ή ΑΟΖ».
Προβάλει έτσι το επιχείρημα ότι το σύμπλεγμα των 14 νησίδων-βραχονησίδων της περιοχής του Καστελόριζου (κατοικούνται οι νησίδες Μεγίστη, ΡΩ, Στρογγύλη) διέπεται από «ειδικό καθεστώς», των αποκομμένων νησίδων που επικάθονται επί της τουρκικής υφαλοκρηπίδας. Άρα, τα νησιά αυτά δεν διαθέτουν ούτε ΑΟΖ, ούτε και έχουν δική τους υφαλοκρηπίδα, υποστηρίζει η Άγκυρα!
Η Τουρκία, ισχυρίζεται επίσης, ότι δεν πρόκειται να συμφωνήσει, ότι το Καστελόριζο ανήκει στην Ελληνική ΑΟΖ, που ως έννοια είναι υπέρτερη της υφαλοκρηπίδας.
Η ΑΟΖ είναι οικονομική και όχι γεωλογική έννοια, όπως η υφαλοκρηπίδα. Αυτός είναι ο λόγος που η τουρκική διπλωματία επιμένει να μιλάει για υφαλοκρηπίδα στην περιοχή του Καστελόριζου.
Η Ελλάδα, μπορεί πάντα να προχωρήσει για εσωτερική κατανάλωση μονομερώς στην ανακηρύξει της  ΑΟΖ της, στην οποία θα συμπεριλαμβάνεται  και το Καστελόριζο.
Στην περίπτωση που η Τουρκία αντιδράσει με πολιτικά μέσα, η υπόθεση θα παραπεμφθεί στο Διεθνές Δικαστήριο. Αν όμως επιλέξει την αντίδραση με στρατιωτικά μέσα, τότε, θα υπάρξουν σοβαρά προβλήματα.

Ένας λόγος που δεν οριοθετείται η Ελληνική ΑΟΖ (ο όρος "προκήρυξη ΑΟΖ" διεθνώς δεν υπάρχει, είναι Ελληνικό εφεύρημα), είναι το γεγονός ότι η διέλευση αγωγών φυσικού αερίου (π.χ. του EastMed) από διεθνή ύδατα είναι πιο εύκολο να γίνει, αφού δεν χρειάζονται ειδικές άδειες από τα κράτη από τις ΑΟΖ των οποίων περνάει. Το θέμα αυτό αφορά και την Ελλάδα και τη Κύπρο που δεν έχουν οριοθετήσει τις ΑΟΖ τους. (Βλέπε αγωγό Ισραήλ).

Επί πολλά χρόνια αναφερόταν στα ΜΜΕ της διαπλοκής και των θαλασσοδανείων, ότι στην Ελληνική ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα δεν επιτρεπόταν έρευνα για υδρογονάθρακες  από άλλο κράτος, όμως η αλήθεια ήταν άλλη. Η Ελλάδα δεν μπορούσε να το επιτρέπει ή να το απαγορεύει αυτό αλλά ούτε και να προκηρύττει οικόπεδα εξόρυξης υδρογονανθράκων στην Ελληνική ΑΟΖ, γιατί αυτά ήταν σε διεθνή ύδατα, τα οποία ξεκινούν μετά τα 6 ν,μ, από τις ακτές, αφού η Ελληνική ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα δεν ήταν και δεν είναι οριοθετημένη με χάρτη σταλμένο στο ειδικό γραφείο του ΟΗΕ όπως θα έπρεπε. Το αυτό αφορά και τη Κύπρο, αφού μόνο τα νότια σύνορα της ΑΟΖ της με την Αίγυπτο είναι οριοθετημένα, όπως και αυτά με το Ισραήλ. Έτσι εξηγείται και γιατί η Κύπρος δεν οριοθέτησε και την ΑΟΖ της με την Ελλάδα. Γιατί η Ελλάδα δεν ήθελε.

Στα διεθνή ύδατα η διέλευση είναι ελεύθερη. Υπό την έννοια αυτή ούτε οι έρευνες στην μη οριοθετημένη Ελληνική και Κυπριακή ΑΟΖ από κράτος ή ιδιώτη απαγορεύονται αλλά ούτε και η απαγόρευση από κανένα κράτος ή ιδιώτη σε αυτές επιτρέπεται κατά το διεθνές δίκαιο.

Συνεπώς, αυτά που κάνει και λέει το υπ. Εθνικής Άμυνας για τη Τουρκία σε σχέση με τις τουρκικές έρευνες στο Βόρειο Αιγαίο στερούνται κάθε επιστημονικής και πολιτικής σοβαρότητας. Το σωστό είναι να υπάρξει οριοθέτηση της Ελληνικής ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας με χάρτη (τα περί προκήρυξης είναι τρίχες), κάτι που δεν υπάρχει και μετά η Ελλάδα να ασκήσει τα δικαιώματά της. Το τελευταίο ερώτημα γίνεται δυσκολότερο από το γεγονός ότι η Κύπρος δεν έχει οριοθετήσει την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα της οπότε κανένας δεν ξέρει τί ανήκει και σε ποιόν.

Η Κύπρος έχει οριοθετήσει την ΑΟΖ της με το Ισραήλ και την Αίγυπτο αλλά με την Ελλάδα για «άγνωστο» λόγο δεν τα κατάφερε. Αποτέλεσμα είναι τα κοιτάσματα και της Ελλάδας και της Κύπρου α) να είναι μέσα σε διεθνή ύδατα σε ανοιχτή θάλασσα χωρίς να είναι μέσα σε ΑΟΖ ή σε υφαλοκρηπίδα και β) να είναι εκμεταλλεύσιμα μόνο όσα κοιτάσματα είναι πάνω στα σύνορα με χώρες με τις οποίες υπάρχει συμφωνία για τις θαλάσσιες ζώνες. Ούτε αυτό όμως δεν νομιμοποιεί πλήρως τα κέρδη και τις απαιτήσεις των δύο χωρών από εξορύξεις, γιατί εξαρτάται από το μέγεθος του κάθε κοιτάσματος.

Σε διεθνή ύδατα (ανοιχτή θάλασσα) για να γίνουν εξορύξεις απαιτείται άδεια από ειδικό γραφείο του ΟΗΕ, κάτι που δεν έχει γίνει.
Ελλάδα και Κύπρος μιλούν παντού για διεθνές δίκαιο χωρίς να το εφαρμόζουν! Κανένα ανώτατο δικαστήριο της Ελλάδας δεν πρόσεξε τις συμβάσεις; Τις ΑΟΖ μεταξύ τους οι καραγκιόζηδες, γιατί δεν τις οριοθετούν; 

Από την άλλη πλευρά ένα περίκλειστο κράτος δικαιούται να έχει ΑΟΖ ακόμη και αν δεν έχει ακτές στη θάλασσα. Περίκλειστα κράτη είναι η FYROM, το Κόσσοβο (?) και φυσικά η Σερβία. Αυτά τα κράτη μπορούν να αποκτήσουν ΑΟΖ στο Αιγαίο με ότι άλλο συνεπάγεται.

Τα κέρδη από τα κοιτάσματα της εν δυνάμει Ελληνικής και Κυπριακής ΑΟΖ είναι άγνωστο πως θα διανέμονται, αφού αυτά είναι σε διεθνή ύδατα. Σε διεθνή ύδατα επικρατούν άλλοι κανονισμοί κατά το διεθνές δίκαιο .

Για όσους θέλουν να διαβάσουν το νόμο στη πλήρη του μορφή, σας τον παραθέτουμε  στα Αγγλικά. Link

Στα Ελληνικά, το πλήρες κείμενο του νόμου μπορείτε να το βρείτε εδώ.

Αυτά θα πρέπει να είναι γνωστά στα υπουργεία εξωτερικών Ελλάδας, Κύπρου και Τουρκίας, όπως και στους δανειστές της Ελλάδας και της Κύπρου.  Όλα αυτά επιτρέπουν στη Τουρκία να ζητάει και να κάνει με τη σειρά της ότι πιστεύει δικαιότερο. Τα λάθη αυτά τα έχουν ξαναγίνει και πληρώθηκαν.

Τι συνέβη μεταξύ 1977 και 1992 και η Ελληνική ΑΟΖ κατέληξε μικρότερη;

 

Ο Νόμος της Θάλασσας (1982). Αφορά την ΑΟΖ, την υφαλοκρηπίδα, την αλιεία, τον ορυκτό πλούτο στη θάλασσα κλπ.